تئوری موسیقی - دانشنامه موسیقی - آکادمی موسیقی آهنگ

آموزش تئوری موسیقی
پیش از شروع به نوازندگی هر ساز آشنایی با اصول و قوانین اولیه موسیقی لازم می باشد که به این قوانین اصطلاحا تئوری موسیقی می گویند....

وزن
سازمان ضربها را در قالب گروههایی منظم وزن می نامند، چنین گروهی که تعداد ثابتی از ضربها را در خود جا داده است «میزان» نامیده می شود....

ریتم
در عامترین معنا، سیلان منظم موسیقی در زمان است....

نت نگاری
اسلوب نگارش موسیقی به شیوه ای است که بتواند زیر و بم صداها و نیز ریتم ها را برای موسیقی دانان مشخص سازد....

آواز
مجموعه ای از گوشه هایی است از لحاظ غنی و علمی،‌ مستقل نبوده، بلکه منشعب و مشتق از دستگاه ها هستند و به همین نام «آواز» به آنها داده شده که با دستگاه اشتباه نشوند...

دستگاه
در موسیقی امروز ایران به معنای مجموعه ای همگون از الحان (آهنگهای) خاص موسیقی است به عبارت دیگر، موسیقی ایران شامل تعدادی لحن است که شمار آن را به طور متوسط بین 200 تا 400 گفته اند، این تعداد آهنگ که در اصطلاح موسیقی امروز «گوشه» نامیده می شود بر حسب مشابهتهای ساختاری و فنی در هفت مجموعه ی بزرگ به نام دستگاه و پنج مجموعه ی کوچک به نام «آواز» تقسیم شده است....

مقام
این واژه ی عربی که به معنای لحن (آهنگ)‌ موسیقی به کار رفته، بعد از اسلام در موسیقی ایران رواج یافته است،‌ به عبارت دیگر موسیقی ایران بعد از اسلام متشکل از دوازده مقام بوده است که هر مقام منسوب به یکی از بروج دوازده گانه (حمل و ثور و ...)‌ می باشد. و از یک قرن پیش واژه ی (دستگاه) جایگزین کلمه ی (مقام) گردید و موضوع انتساب به بروج دوازده گانه نیز کنار گذاشته شد....

موسیقی سنتی
آن موسیقی است که ریشه در فرهنگ ملتهای پیشرفته ی قدیم دارد، مانند ملتهای ایران، چین، هند و غیره....

تقسیمات سنت و گام از دید الکساندر جی الیس
پایه گذار تفکرِ آتیِ موسیقی شناسی. به موسیقی همچون پدیده ای فرهنگی، و نه همچون پدیده ای صرفاً آکوستیکی و طبیعی، می نگرد« گام موسیقایی نه گامی واحد، نه "طبیعی" و نه حتی لزوماً ساخته شده برپایه ی قوانینِ شکل گیریِ اصوات موسیقایی است، بلکه بسیار متنوع، بسیار مصنوعی و بسیار هوس بازانه است»....

تقسیم بندی سازهای ایرانی
از دیدگاه صاحب نظران سازها را می‌توان به اشکال مختلف طبقه‌بندی کرد:
از حیث شکل، آوا، طنین، جایگاه در ارکستر سمفونی، فرهنگ، رنگ، اجزا، شکل، هدف تولید و ... ....

طبقه‌بندی بر اساس ردیف موسیقیایی
این طبقه‌بندی دقیقا پس از طبقه‌بندی و نامگذاری آوازها شکل گرفت:
سازهای سوپرانو (صدای زیر و بلند) : فلوت ، ویولن، ساکسوفون سوپرانو، ترومپت، کلارینت، قره‌نی، پیکولو (فلوت دارای صدای زیر(
سازهای آلتو (صدای اوج): ساکسوفون آلتو، شیپور فرانسوی، شیپور انگلیسی، ویولا (ویولن بزرگ)...

طبقه‌بندی شائفنر
"آندری شائفنر"، متصدی موزه هنرهای انسانی، با سیستم طبقه‌بندی هورنبوشتل-ساشز مخالف بود. وی طبقه‌بندی خود را در 1932 ارائه داد. شائفنر فیزیک خالص ساز را یه ساخت ویژه و یا روش نواختن آن ترجیح می‌داد معتقد بود باید همیشه طبقه‌بندی ان مشخص شود....

طبقه‌بندی هورنبوشتل – ساشز
اریش فون هورنبوشتل و کورت ساشز در سال 1914 طبقه‌بندی خود را ارائه دادند. آنها طبقه‌بندی "ناتیا ساشترا" و "ماهیلون" را اندکی تغییر داده و فقط نام "آتوفون" را بجای "ایدیوفون" استفاده کردند...

طبقه‌بندی باستانی
یک طبقه‌بندی باستانی تحت عنوان "ناتیا ساشترا" وجود دارد که سازها را از 200 پیش از میلاد تا 200 پس از میلاد به 4 دسته تقسیم میکند....

محدوده صوتی سازها
محدوده صوتی یا منطقه صوتی، مجموعه اصواتیست که هر ساز موسیقی توانائی تولید آن را دارد. به گفته دیگر مجموعه اصواتی که در محدوده بین زیرترین و بم‌ترین صدائی که هر ساز می‌تواند تولید کند....